Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2012

Τυραννόσαυρος [Πάντι Κόνσινταϊν, 2011]


Το περιβάλλον της Βόρειας Αγγλίας, όπου διαδραματίζεται ο Τυραννόσαυρος, δεν θα έλεγα ότι βοηθάει για να ανοίξει η καρδιά του ανθρώπου. Ο ηθοποιός Πάντι Κόνσινταϊν φτιάχνει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία εμπνεόμενος από το περιβάλλον όπου ο ίδιος μεγάλωσε, στις εργατικές πολυκατοικίες του Στάφορντσαϊρ στα Μίντλαντς. Το φιλμ γυρίστηκε λίγο βορειότερα, στο Λιντς, που παρεμπιπτόντως δεν είναι μία από τις χειρότερες περιοχές της Μεγάλης Βρετανίας από άποψη κλίματος και ποιότητας ζωής. Ωστόσο, η μουντή ατμόσφαιρα δένει απόλυτα με τη βία, την επιθετικότητα και τη μοναξιά των ανθρώπων.



Ο Τζόζεφ (Πίτερ Μάλαν) είναι άνεργος και χήρος, γεμάτος οργή για τη ζωή και για τους γύρω του. Σε μια από τις πρώτες σκηνές, σκοτώνει άθελά του σε ένα ξέσπασμα μεθυσμένης βίας τον αγαπημένο του σκύλο, ίσως τη μόνη συντροφιά που του είχε απομείνει. Ο μοναδικός του φίλος, ο Τζακ, είναι ετοιμοθάνατος. Έχει επίσης μια ιδιαίτερη σχέση με ένα μικρό γειτονόπουλό του, τον Σαμ, τον οποίο κακομεταχειρίζεται ο τραμπούκος φίλος της μάνας του. Μετά από έναν καβγά σε ένα γραφείο στοιχημάτων, τρεις μπράβοι θα του τη στήσουν ένα βράδυ και θα τον εκδικηθούν ξυλοφορτώνοντάς τον. Αυτό θα σταθεί η αφορμή για να γνωρίσει τη Χάνα (Ολίβια Κόλμαν), μια ευγενική και θεοσεβούμενη παντρεμένη γυναίκα που εργάζεται για μία φιλανθρωπική οργάνωση. Η Χάνα προσπαθεί να τον "σώσει" με τις προσευχές και την καλοσύνη της αλλά ο Τζόζεφ δεν μοιάζει διατεθειμένος να αποδεχθεί τέτοιου είδους βοήθεια. Μια ιδιόμορφη φιλική σχέση αναπτύσσεται μεταξύ τους, αλλά σύντομα θα διαφανεί ότι η Χάνα δεν είναι και τόσο ευτυχισμένη και ισορροπημένη όσο παρουσιάζεται. Όταν στο προσκήνιο έρχεται και ο σύζυγός της, ο Τζέιμς (Έντι Μάρσαν), τα πράγματα παίρνουν άσχημη τροπή.


Γυρισμένος με σκοτεινά χρώματα, ο Τυραννόσαυρος μάς υποβάλλει τους αργούς ρυθμούς του μόνο και μόνο για να δημιουργήσει το κατάλληλο φόντο για τις εκρήξεις οργής των χαρακτήρων του. Έτσι, σαν να τραντάζει τη γη η επερχόμενη βία... Να είχε άραγε και αυτό κατά νου ο Κόνσινταϊν όταν έδινε τον πολύσημο τίτλο στην ταινία του - πέρα από την εξήγηση που δίνεται προς το τέλος της ταινίας; Ο ίδιος δίνει και την εξής ερμηνεία: "...είναι σαν μια μεταφορά για το κτήνος, για τους φόβους - τους μεγαλύτερους φόβους που αντιμετωπίζεις ως άνθρωπος και το πώς ο φόβος εξισώνεται με το μέγεθος ενός τέρατος που μπορεί να σε πνίξει. Όπως όλοι οι καλοί τίτλοι, έχει πολλές σημασίες."


Οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών είναι συγκλονιστικές. Ο Μάλαν δίνει έναν Τζόζεφ που προσπαθεί να ξεφύγει από τον ίδιο τον εαυτό του, που η τρυφερότητα που νιώθει για τους άλλους είναι καταχωνιασμένη κάτω από τόνους θυμού. Είναι εξαιρετικός ιδιαίτερα όταν καταφέρνει να συγκρατήσει τις εκρήξεις του, με ένα ύφος σαν να λέει "την επόμενη φορά". Αλλά και όσο προχωράει η ταινία, η μεταμόρφωσή του, μέσω της καταλυτικής παρουσίας της Χάνα, είναι ανεπαίσθητη και συγκρατημένη, με ένα βλέμμα που αρχίζει να φωτίζεται με ένα φως που μοιάζει να έρχεται από μέσα του. Από την άλλη, η Κόλμαν κρατάει τις δύσκολες ισορροπίες ανάμεσα στην αξιοπρεπή Χάνα και στην απελπισμένη γυναίκα που δεν ξέρει πού να στηριχτεί. Αλλάζει μορφές με την ευκολία που βάζει και βγάζει κανείς μια μάσκα και γίνεται η προσωποποίηση του γυναικείου πόνου. Από κοντά και  ο πολύ καλός Βρετανός ηθοποιός Έντι Μάρσαν σε έναν μικρότερο ρόλο, του συζύγου της, που τον διαχειρίζεται πειστικότατα.


Συνολικά, ο Τυραννόσαυρος είναι αναμφισβήτητα μια ταινία που σου δένει κόμπο το στομάχι, αλλά και σε λυτρώνει θυμίζοντάς σου πόσο έχουμε ο ένας ανάγκη τον άλλον για να ξεφύγουμε - έστω για λίγο - από τον φόβο. Ο Κόνσινταϊν κάνει ένα αξιόλογο σκηνοθετικό ντεμπούτο και το διεθνές κοινό τού το αναγνωρίζει.

[Δείτε τρέιλερ του Τυραννόσαυρου με ελληνικούς υπότιτλους από το YouTube]


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου